بررسی رفتاردینی افراد در شرایط آزمایشگاهی براساس کتاب اسپیلکا

نظریه دلبستگی وپژوهش های مربوط به آن

کپاتریک وشیور نظریه بولبی رادرمورد دلبستگی والد-نوزاد به قلمرو دین تعمیم داده است.وی دراین کار رویکردویژه را برای بررسی پیوندهای میان رشد آغازین ودین واقتضائات آنها درزندگی کودکان وبزرگسالان پدید آورد.

درآزمایشی که انجام گرفت فرضیه ی جبران ومدل ذهنی راباتوجه به پیوندهای میان دلبستگی کودک به والدین ودین داری آزمودند داده ها ازدو وارسی گرداوری شدند.یکی شامل۶۷۰پاسخ به پرسشنامه ای دریکی ازرومه های یکشنبه بودودیگری عبارت بودازنمونه ای فرعی شامل ۲۱۳نفرازهمان پاسخ دهندگان که حاضرشدنددربررسی دوم شرکت کنند.معیارهای گوناگون،ازجمله مقیاس های آلپورت وراس برای سنجش جهت گیری مذهبی باطنی وظاهری،به کارگرفته شدندتا جنبه هایی ازدین ورزی را مشخص کنند.دلبستگی والد-کودکبه شیوه ای استاندارداندازگیری شد،که پاسخ گوها را دریکی ازسه مقوله جای می داد:مطمئن(۵۱٪)،کنارگیر(۸٪)،ومضطرب/دوسوگرا(۴۱٪).

آنچه که مشخص شدآن بودکه دلبستگی به راستی نشانه ی دین داری بود،البته به نحوی نسبتاپیچیده.کسانی که ازروابط مبتنی بردلبستگی والد-کودک کناره گیری برخوردارد بودند تمایل داشتند مراتب بالاتری ازدین داری بزرگسالان راگزارش دهند،وکسانی هم که دلبستگی مطمئن داشتندمراتب فروتری ازدین داری را گزارشمی دادند،اما این امر فقطدرموردپاسخ گوهایی صدق می کردکه مادرشان نسبتاغیر مذهبی بودند.طبقه بندی دلبستگی ظاهرا باگزارش های حاکی ازتجربه تبدّل ناگهانی ارتباط مستقیم تری داشت،زیرا پاسخ گوهای مضطرب/دوسوگرابسیار بیش از پاسخ گوهای سایرگروه های دلبستگی چنین تبدّل هایی رادر دوره ای اززندگی شان گزارش می کردند.

دین ورزی خانواده ها تاثیری براین ارتباط نداشت.

این بررسی مبتنی بود بر گزارش های بزرگسالان ازدلبستگی آغازین ودین داری خانواده،پس خاطروسایر سوگیری هاممکن است برپاسخ ها تاثیرگذاشته باشد.مولفان اشاره کردندکه تحقیق انها تاحدزیادی نوعی برسی مقدماتی درباب روابط دلبستگی-دین است.لیکن،یافته های اولیه آنها برانگیزاننده وبیشترمویدفرضیه ی جبران اند.دلایل این امر نامعلوم ونیازمندتحقیق بیشتراست.

 

منبع:کتاب روانشناسی دین براساس رویکرداجتماعی(اسپیلکا،پژوهش های فصل 4)